Cuối cùng

 

GIỜ HỌC CUỐI

Cần chút duyên để được gặp nhau trong chuyến tàu cuộc đời - chuyến tàu tốc hành về nơi hư ảo. Chợt thấy lòng thắt đau khi biết mình còn có thêm chút duyên riêng nữa để giảng dạy buổi học cuối cùng trong đời sinh viên của một lứa học trò. Chẳng biết học trò muốn nhắn gửi gì, mà tin nhắn trong máy mình tới tấp, chữ nghĩa khác nhau mà tâm tình thì chỉ có một: thầy ơi, chúng em sẽ có buổi học cuối cùng với thầy ...

Tôi đã thật sự lúng túng khi bước vào buổi học cuối cùng ấy của các em. Tôi cũng mở máy tính, lần này còn cẩn thận mang theo cả sợi cáp UTP để nối Internet. Tôi đã chuẩn bị để bắt đầu bài giảng kết thúc môn học. Nhưng bên dưới học trò không chờ đợi bài giảng đó. Buổi sáng họ vừa kết thúc cái mà họ vẫn gọi là thi tốt nghiệp, mà thật ra chỉ là thi môn MLN làm điều kiện ra trường. Tôi lại thấy điện thoại của mình rung lên. Tin nhắn từ dưới lớp. Thầy ơi, giờ học cuối ... Và tôi đã không thể bắt đầu bài giảng ...

Tôi nói với học trò về sự bắt đầu của nghề làm báo, mà biết rõ là may chăng chỉ có vài người trong số họ sẽ bắt đầu. Những người còn lại không chọn nghề báo. Bài giảng sẽ chẳng còn có ý nghĩa gì, chỉ có giờ học này có ý nghĩa - giờ học cuối của họ trong thời sinh viên. May quá, tôi còn kịp liên hệ rộng hơn, liên hệ đến sự bắt đầu của mỗi người sau khi tốt nghiệp.

Giờ học cuối ... Giờ học rồi sẽ kết thúc, nhưng bài học thì vẫn còn đó - những bài học của cuộc sống, những bài học đòi hỏi người ta phải học suốt đời. Trên những nẻo đường đời, chẳng có ai về đích cả, người ta chỉ lần lượt đặt chân vào hết vạch xuất phát này đến vạch xuất phát khác. Và phải luôn tiến về phía trước. Tôi cũng đã kịp dặn dò họ rằng, dù sau này cuộc sống có dành cho mỗi người một tương lai thành công hay thất bại, cũng đừng vì thế mà trách móc cuộc đời. Đơn giản chỉ là vì, cuộc đời là của mỗi người, là của cha mẹ ban tặng cho, chẳng gì có thể thay thế được.

Tôi vội vàng kết thúc những gì mình nói khi bắt đầu nhìn thấy dưới lớp những giọt nước mắt.

Tôi đã không nói những lời chúc sáo rỗng. Lòng chỉ cầu mong các em hạnh phúc! Và muốn các em hiểu rằng, giờ học cuối - đâu chỉ mình các em xúc động ...

------------------------

TẠ TỪ ĐÀ LẠT

Thứ Tư, Mười Ba tháng Tám, ..., 08:45 … Xe khởi hành … Sao nhạc trên xe lại mở bài “Đà Lạt lập đông”? Câu hát tình cờ đến ngơ ngác “Ta qua con dốc xưa, cánh hoa vàng năm ấy …Em bây giờ lẽ nào, quên đồi dốc trên cao” …

Thế là rời xa, để lại sau lưng hơn 20 năm trời gắn bó với Đà Lạt. Tôi không thật sự biết cảm giác trong lòng mình là gì. Chỉ cố để không nghĩ đến … Chỉ cố để không ngoái đầu nhìn lại … Người ơi ngày xa …

Tạ từ Đà Lạt – thành phố đã cho tôi những năm tháng bình yên. Giờ phải rời xa, nếu được chút ước muốn mang theo điều gì đó của Đà Lạt, tôi sẽ ước mang theo sự bình yên ấy.

Tôi đã có tình yêu với Đà Lạt hết sức hồn nhiên và đầy cảm hứng. Hè năm 1978, có một cậu bé trong đoàn cháu ngoan Bác Hồ tiêu biểu của Nha Trang được đi tham quan Đà Lạt, đã tình cờ đến trước cổng trường Đại học Đà Lạt. Một ngày mưa gió, nhưng cậu bé vẫn kịp nhận ra vẻ đẹp đặc biệt của hàng tùng tĩnh lặng, của những cung đường uốn khúc lãng mạn bên trong cánh cổng. Không có một diễn giải ngôn từ nào thích hợp với những cảm xúc có thật bên trong cậu bé lúc ấy. Chỉ biết là Yêu …

Tháng 9/1982, cậu bé ấy trở thành sinh viên Đại học Đà Lạt. Cậu càng thích thú hơn khi biết mình có ngày sinh nhật trùng với ngày thành lập trường (27/10). Thế là chút thích thú con trẻ ấy đã tạo cảm hứng cho cậu bé trong quá trình học, tự coi đó là một biểu hiện của run rủi định mệnh đưa cậu đến ngôi trường này. Lạ thay, chính điều ngộ nghĩnh ấy đã thúc đẩy cậu phấn đấu trở thành một trong những sinh viên xuất sắc của trường. Và sau này cũng chính điều đó thúc đẩy cậu cống hiến hết mình cho Đại học Đà Lạt khi đã trở thành giảng viên của trường.

Năm 1986, tôi tốt nghiệp đại học, tưởng là sẽ rời xa Đà Lạt. Lời khuyên của những người thầy yêu thương tôi: “Nếu có chỗ thì đi đi em à, làm nghề giáo nghèo lắm!”. Nữa là tình thương yêu của chị: “Chỉ có hai chị em mình, về Nha Trang cho có chị có em!” Bài thơ viết chia tay Đà Lạt năm ấy cũng đã tròn tứ, giờ tôi vẫn thuộc:

Giảng đường ơi! Hãy lặng im

Như biển cả bình yên trước ngày giông bão

Sao anh phải đi xa khi anh vừa biết nhớ?

Một mảnh hồ … Một lối nhỏ …

Giảng đường ơi!

Phấn trắng ơi cứ trắng hoài đến vậy

Mà mắt người đỏ sắc lá Trạng nguyên

Thầy ở lại làm chúng em suy nghĩ

Phấn thì trắng rồi, sao tóc bạc làm chi?

… … …

Nhưng rồi bài thơ chia tay Đà Lạt ấy trở nên vô duyên, đành cất kỹ trong trang thơ nhật ký. Tôi ở lại Đà Lạt, trở thành giảng viên đại học nghèo. Cũng chẳng phải vì lựa chọn gì cho lý tưởng, mà chỉ vì yêu. Thứ tình yêu có phần khờ dại tôi dành cho Đà Lạt …

Thế rồi là gian nan, thiếu thốn … Rồi đến hạnh phúc, đủ đầy … Có đầy đủ những cung bậc của cuộc sống mà tôi đã nếm trải trong chặng đường hơn 20 năm. Đà Lạt cho tôi cơ hội để trưởng thành vượt bậc trong nghề nghiệp, cho tôi dịp may để được biết đến những người tử tế, cho tôi vận hội để chắp cánh bay xa. Nhất là, Đà Lạt đã cho tôi những tháng ngày bình yên, đủ để bình tĩnh mài bén những khả năng trí tuệ của mình, đủ để nhận ra mình đa cảm và lãng mạn. Nhờ vậy mà luôn giữ được yêu thương trong lòng, ngay cả khi bận rộn đến mức vô cảm.

Giờ phải rời xa … Tôi không muốn định nghĩa, không muốn gọi tên sự thay đổi này. Đơn giản là vì chẳng có cái tên nào thật sự diễn tả được sự lựa chọn này trong cuộc sống của tôi và gia đình. Su và Tim của tôi cần được tiếp cận với những điều kiện giáo dục tốt hơn, tôi và vợ tôi cũng cần có môi trường làm việc chuyên nghiệp hơn.

Chỉ có điều, có những việc còn chưa kịp làm trước khi rời ra Đà Lạt. Đó là nói với những người yêu thương tôi lời chia tay.

Với thầy cô: “Thưa Thầy, em đi!”

Với những học trò thương yêu: “Thầy đi nhé! Hãy luôn cố gắng như các em đã từng!”

Với những đồng nghiệp dễ thương: “Mình đi nhé! Cảm ơn các bạn đã luôn ủng hộ!”

Với những bạn bè thân thiết: “Giữ liên lạc nhé! Về Sài Gòn thì alô!”

Đà Lạt ơi, tạ từ! Lời tạ từ sao đơn giản quá!

Người ơi, tạ từ! Ước gì học trò đã chưa từng yêu quý tôi, để tôi không phải nhận những tin nhắn chia tay của các em: “Thầy ơi, mong thầy bình yên! Chúng em sẽ rất nhớ thầy!” …

Đà Lạt ơi, tạ từ! Bài hát đã nghe hết rồi, mà câu hát sao vẫn còn đọng lại trong suy nghĩ “Em nói cùng ta, giấc mơ một loài hoa …”
http://www.youtube.com/watch?v=qziaqMnaZ-Y&feature=related